Mutfağı güvenle temizle

🔪 Mutfağı Güvenle Temizleme: Çiğ Gıda Hijyeninde Hızlı ve Etkili Protokoller

Giriş: Çiğ et, tavuk, deniz ürünleri ve yıkanmamış sebzeler Salmonella, E. coli, Campylobacter gibi patojen kaynaklarıdır; kesme tahtası ve tezgah üzerinden pişmiş veya tüketime hazır gıdalara kolayca geçer (çapraz bulaşma). Etkili mutfak hijyeni, doğru sırada ve hızlı uygulanan adımlar gerektirir.

I. Temel Prensip: Önce Kir, Sonra Dezenfektan

1) Temizlik: Deterjan + su ile görünür kir, yağ, protein kalıntılarını uzaklaştır; organik madde dezenfektanı nötralize eder.

2) Dezenfeksiyon: Temiz ve durulanmış yüzeye gıda güvenliği onaylı dezenfektan (seyreltilmiş çamaşır suyu veya gıda sınıfı Quats) uygula; etiketteki temas süresince ıslak tut.

II. Çapraz Bulaşmanın Önlenmesi (Çiğ-Pişmiş Ayrımı)

- Kesme tahtası yönetimi: Çiğ et/tavuk için ayrı, sebze ve pişmiş gıdalar için ayrı; renk kodlama (kırmızı/yeşil) kullan. Çiğ gıda biter bitmez sıcak su + deterjanla fırçala.

- Tezgah/lavabo kullanımı: Çiğ gıdayı sınırlandırılmış alanda hazırla; işlem biter bitmez elleri ve temas noktalarını temizlemeden pişmiş gıdaya geçme.

III. Yüksek Riskli Noktalar İçin Hızlı Adımlar

- Kesme tahtası (çiğ et sonrası): 1) Sıcak su + deterjanla fırçala 2) Durula 3) 1-2 dk seyreltilmiş klorda beklet 4) Dikey kurut veya tek kullanımlık havluyla kurula.

- Tezgah yüzeyi: Çiğ gıda parçalarını kağıt havluyla al; deterjanlı bezle sil; onaylı dezenfektanı sık ve temas süresince beklet.

- Bez/sünger: Çiğ gıda sonrası ayrı tut; günlük sıcak suyla yıka, periyodik kaynat veya mikrodalgada dezenfekte et.

- Lavabo/musluk: Çiğ gıda durulama sonrası deterjanla yıka, musluğu dezenfekte et; kuru tut.

Sonuç: “Önce kir, sonra dezenfektan” ve sık/ hızlı müdahale, patojenlerin çoğalmasını ve yayılmasını engeller. Çiğ-pişmiş ayrımına sadık kalmak, küçük ama disiplinli rutinlerle gıda kaynaklı hastalık riskini en pratik şekilde düşürür.

Pratik adımlar

• Tezgahı deterjanla silin, ardından dezenfektanla bekletin
• Bıçak ve tahtaları bulaşık makinesinde 60°C programda yıkayın
• Süngeri mikrodalgada 1 dakika veya kaynar suda dezenfekte edin